Zihin Kuramı ve Pratik Uygulamalar

Zihin kuramındaki eksiklikler ilk kez Baron-Cohen tarafından otizm ve  diğer yaygın gelişimsel bozukluklarda tanımlanmıştır. Otizm tanısı alan  çocukların; diğer kişilerin duygularını anlayamadığı, empati  yapamadığı, başkalarının beklentilerini fark edemediği, düşüncelerini  ve niyetlerini tahmin edemediği ve hatta sır saklama konusunu tam  olarak yerine getirememeleri zihin kuramındaki yetersizliklerle yakından ilişkilidir. Araştırmalara göre; otizm, şizofreni, asperger, işitme engeli gibi sosyal alanda iletişim eksikliği yaşayan çocukların da zihin kuramı yeteneklerinin normal gelişim gösteren çocuklara oranla daha geride olduğu bilinmektedir.

Zihin kuramı bugüne kadar çok farklı şekilde testlerle değerlendirildi. Farklı istekler, inanışlar, düşünce, bilgiye ulaşma, gerçek görünen duygular gibi yeteneklerin ölçümü için literatürde kullanılan terimler ve testler; ‘’1. düzey yanlış inancı anlama’’, ‘’2. düzey yanlış inancı anlama’’, ironileri kavrama, gaf yapma/pot kırma (faux pas)’dır.

Otizmli bireylerde, diğer kişilerin inancını anlamadaki yetersizlikler yapılan aldatma testleri sonucunda anlaşılmaktadır. Yapılan aldatma; inançları yönlendirir ve otizmli bireylerin bu inancı kavramada yaşadığı zorluklar test sonuçları ile tutarlılık gösterir.

Zihinsel durumlara ait bir alanda duygularımızdır. Hobson, duygular ve ifadeleri eşleştirme yeteneğinde otizm tanısı olan çocuklar diğer gruptaki çocuklara göre daha düşük performans göstermişlerdir. Yapılan diğer araştırmalarda duyguları tanıyabilme değil tahmin edebilme yeteneği üzerinde çalışılmıştır.

-‘’mış gibi’’ yapmayı anlayabilmekte otizm tanısı olan çocukların zorlandığı alanlardan biridir. Normal gelişim gösteren çocuklar 2 yaş itibari ile sembolik oyun oynamaya başlarlar. Ancak otizmli olan ve 2 yaş üzerindeki çocuklar hiç sembolik oyun oynamayabilir ya da çok az oynayabilirler.

Normal gelişim sürecinde çocuklar zihin kuramı becerilerini eğitim ile öğrenmezler. Bu beceriye doğal yollarla sahip olurlar. Doğal şekilde bu beceriyi edinemeyen çocuklarla bu becerileri çalışmak gereklidir. Bu becerileri hedef alan bir eğitim süreci; hem otizm tanısı olan çocukların sosyal alanda ve  iletişim alanındaki becerilerini geliştirir ham de zihin okumayı öğrenmek için alternatif bir yön sunar.

Görme engelli çocukların okumayı öğrenme süreçlerini ele aldığımızda; okumayı öğretebilmek için alternatif bir yol olan Braille alfabesi kullanılmaktadır. Aynı şekilde otizm tanısı olan çocuklara da zihin okumayı öğretmek için de alternatif bir yol kullanılmalıdır. Bu yol anlamayı değiştirmeyi ele alan bir süreç olduğu için farklı zorlukları vardır. Buna rağmen otizmi olan çocuklara zihinsel durumları öğretme süreci başarılı olmaktadır.

0 cevaplar

Cevapla

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir