İlişki Kurma, İletişime Geçme ve Düşünme Temelleri
OSB İşaretleri (Temel Eksiklikler)
İlgili Semptomlar
İlgi, katılım ve duygusal etkileşimler
Bir başka kişiyle sıcak ve memnuniyet dolu bir şekilde ilişkiye geçme ve etkileşimi
Çabuk geçen aralıklı katılım ya da hiç katılmama ve etkileşimde bulunmama.
Amaçsız ya da öz güdüleyici davranış.
Devam eden anlamlı ve sosyal ilişkiler, ortak ilgi gerektiren ortak problem çözme
Bir şey bulmak, uzlaşmak, biriyle oynamak ve yeni bir zorlukla mücadele etmek için devam eden sosyal bir etkileşimin bir parçası olarak bir dizi mimik ve kelime kombinasyonunu kullanabilmek. Bu diğer kişilerin sosyal ve duygusal niyetlerini anlamayı ortak ilgiyi gerektirir.
Çok az sorumluluk alarak az miktarda ileri geri etkileşim (ör: daha çok cevap verme) ya da hiç etkileşimde bulunmama.
Dürtüsel ya da tekrar eden (ısrarcı) davranışlar.
Düşüncelerin yaratıcı ve mantıklı kullanımı
İhtiyaçları, dilekleri ve duyguları anlamak ve ifade etmek için kullanılan düşünceler. Daha büyük bir çocuk ve yetişkinde bu anlamlı bir konuşmada görülebilir. Bu aynı zamanda oyun kurabilmek ve anlamlı konuşmalar yapabilmek için düşünceleri mantıklı bir şekilde birbirine bağlama yeteneğini gerektirir.
Düşünceleri kullanmada yetersizlik ya da düşünceleri sadece parçalara bölünmüş şekilde ayrı ayrı kullanma becerisi (mantıksal bir birleşim olmadan)
Ekolali, metin dili ya da duyulan ve görülen şeylerin diğer formlarda tekrarı ya da mantıksız ve gerçekçilikten uzak kullanımı.
Soyut ve yansıtıcı düşünme
Yüksek seviyede düşünme becerilerinin kullanımı, duygular ve olaylar için birçok neden gösterme, duygu ve düşünce dereceleri ile baş etme, kendisinin ve başkalarının düşünce ve duygularını yansıtma ve çıkarımlar (yeni mantıklı sonuçlar) yapmayı içerir.
Düşünme kalıplaşmış ve somuttur, ince farklar içermez.
Abartılı duygusal tepkiler ya da sosyal ve duygusal durumlardan kaçınma (karmaşık sosyal etkileşimlerde yanlış algılama ve yanlış anlama)
Kaynak; Otizmde Derinlemesine Oyunla Tedavi, Prof. Dr. Stanley Greespan, Psikolog Serena Wieder
İlişki Kurma, İletişime Geçme ve Düşünme Temelleri
OSB İşaretleri (Temel Eksiklikler)
İlgili Semptomlar
Ortak İlgi ve Düzenleme (0-3, aylar arasında başlar)
Görüntülere, sese, dokunmaya, harekete ve diğer duyuşsal deneyimlere amaçlı tepki vermek ve ilgi duymak (ör: bakmak ve sese doğru dönmek)
Farklı görüntü ve seslere karşı ilgiyi sürdürme eksikliği.
Amaçsız ya da özgüdüleyici davranış.
Katılım ve İlişki Kurmak (2-5. aylar arasında başlar)
Yakınlık ve ilişki kurmaya dair ifadelerin artması (ör: gözlerin parlaması, neşe dolu gülücükler göstermek ve buna devam etmek)
Katılım göstermeme ya da sadece çabuk kaybolan neşe ifadesi gösterme. Sağlam ve devam eden katılım sergileyememe.
Kendi içine gömülme ya da geri çekilme.
Amaçlı Duygusal Etkileşimler (4-10. aylar arasında başlar)
Duygusal ifadeler içeren bir dizi ileri geri iletişim, el işaretleri ve niyetleri iletmek için kullanılan benzer hareketler.
Hiç etkileşim içine girmeme ya da biraz destek alarak çok az bir ileri geri etkileşime geçebilme (ör: daha çok cevap verme şeklinde)
Belirsiz (rastgele ya da dürtüsel) davranış.
Uzun bir dizi halinde ileri geri duygusal sinyal değiş tokuşu ve birlikte problem çözmek (ör: birleşik ilgi) (10-18. aylar arasında başlar)
Problem çözme amacıyla bir dizi sosyal ve duygusal etkileşim (ör: Babaya oyuncağı göstermek)
Karşılıklı sosyal etkileşime girme ve bu ilişkileri oluşturma konusunda yetersizlik ya da duygusal işaretleri alma ve verme konusunda eksiklik.
Tekrar eden ya da ısrarcı hareketler.
Düşünceler Yaratmak (18-30. aylar arasında başlar)
Anlamlı kelime ve kalıplar kullanmak, bakıcı ev arkadaşlar ile interaktif oyun yaratmak.
Kelime kullanmama ya da kelimeleri mekanik bir şekilde kullanma (ör: daha çok duyulanları tekrar etme şeklinde)
Ekolali ve görülen ya da duyulanların tekrarının diğer formları.
Düşünceler arası köprü kurmak: Mantıksal düşünme (30-42.aylar arasında başlar)
Anlamlı düşünceler arasında mantıklı bağlantılar oluşturur. (‘’Dışarı çıkmak istiyorum çünkü oynamak istiyorum’’)
Kelime üretmeme, ezberlenen metinleri kullanma, mantıksal olmak yerinde rastgele düşünce kullanımı sergileme.
Akla uygun olmayan davranış ya da mantıksız ve gerçekçi olmayan düşünce kullanımları.
Kaynak; Otizmde Derinlemesine Oyunla Tedavi, Prof. Dr. Stanley Greespan, Psikolog Serena Wieder
